Dişi tavşanın erkek tavşanı çiftleşme için kabul etme dönemi kızgınlık olarak tanımlanır. Erişkin olan tavşanlar her 16 günün 14'ünde çiftleşmeye hazır olur. Kızgınlık gösteren dişi tavşanlar genellikle saldırgan ve huzursuz olur, iştahında azalma görülür, yuva hazırlamaya çalışır, suluk ve yemliklere çenesiyle sürtünür. Genellikle vulva şişkin, kırmızı ve nemli olur. Kızgınlık belirtileri birkaç gün ya da çiftleşme oluncaya kadar birkaç hafta devam edebilir.

Dişiler kızgınlık belirtileri gösterdiğinde, erkek tavşanın yanına götürülmelidir. Bunun sebebi dişi tavşanın bu dönemde kendi bölgesinde başka bir tavşanı istememesi ve saldırganlık belirtileri göstermesindendir. Bu ortamda erkek tavşanda çiftleşmeye istekli olmayabilir. Kızgınlıkta olan dişi tavşan çiftleşmeye izin verecek şekilde arka tarafını yukarıya kaldırır. Eğer kızgınlık göstermiyorsa, bir köşede çömelir ya da erkeğe saldırma eğiliminde olur. Dişi tavşan çiftleşmeyi kabul ettiğinde, çiftleşme 5-50 saniyede tamamlanır. Erkek tavşan belirgin özellikte ses çıkararak geriye veya yana doğru yıkılır. Çiftleşme sonrasında erkek ve dişi tavşan hemen ayrılmalıdır. Gebe kalmış olan dişiler yeniden çiftleşmek istemez ve yumak gibi durur. Sırtına dokunulduğunda, erkeği reddediyormuş gibi pozisyon alarak, garip sesler çıkarmaya başlar.

Tavşanlarda dişi olanlar erkeklere göre daha önce pubertasa ulaşmaktadır. Pubertasa ulaşma yaşında beslenmenin, iklimin etkisi bulunmaktadır. İyi bir bakım ve beslenmeyle dişiler 3-5 ay içinde pubertasa ulaşır. Dişiler çiftleşmede kullanıldıklarında, ergin ağırlıklarının %80'ine ulaşması beklenmelidir. Yani dişiler 5-7 aylıkken, erkekler 8-10 aylıkken çiftleştirilmelidir. Tavşanlar iyi bakıldığında damızlık olarak dişiler en çok beş yıl, erkekler en çok dört yıl kullanılabilir. Fakat dişilerin 1,5-2 yaşı en iyi verimin alındığı dönemdir.

Memelilerin tersine tavşanlarda düzenli bir seksüel siklus bulunmamaktadır. Kışın son zamanlarında ve ilkbaharda seksüel aktivite daha belirgin ve yoğun olur. Dişilerde çiftleşme olması için, östrüsün doğru belirlenmesi gerekir. Bunun belirlenmesinde en etkili yöntem vulvanın inspeksiyonudur. Vulvada morluk olması ve hafif şişkinlik olması en belirgin östrüs bulgusudur. Fakat böyle olmasa bile dişiler çiftleştirildiklerinde gebe kalabilirler. Bunun dışında bu dönemdeki dişi arka ayaklarını uzatıp yatar. Huzursuz ve iştahı azalmıştır. Dudaklarıyla otları dağıtır, hareketlidir, tahtaları kemirir ve yemlikleri ve suluğa çenesiyle sürtünür. Dişi erkeğin olduğu yerde sırtını aşağıda tutarak, arka kısmını kaldırır ve lordosis pozisyonuna geçer. Bu östrüsün belirgin duruşudur. Diöstrüste kafesin köşesinde oturur ve erkeğe saldırır. Dişiler östrüste olduklarında genellikle çiftleşmeyi kabul eder. Fakat bazı hallerde bu dönemde bile çiftleşmeyi istemeyebilir. Tavşanların çiftleşmeyi istediği dönem östrüs, çiftleşmeyi reddettiği dönem ise diöstrüs olarak kabul edilir. Tavşanlar östrüsü birkaç yaşar. Çiftleşme olmazsa bazen birkaç hafta sürebilir. Gebelik döneminde dişi çiftleşmeyi istemese bile, bazen çiftleşme olabilir. Bunun gebeliğe zararı yoktur. Doğumun ardından dişiler genellikle östrüste olur ve çiftleşmeyi 1-3 gün arasında kabul eder. Tavşanlarda çiftleşme olduğunda, büyük olasılıkla gebe kalma oranı yüksek olur. Erkek tavşanlar iyi bakıldığında günde 2-3 çiftleşme yapabilir. Kalabalık ortamlarda erkek ve dişi tavşanlar ayrı tutulmalıdır. Aksi halde kavgalar kaçınılmaz olur. Sadece çiftleşme zamanında bir araya alınmalıdırlar. Çok sayıda tavşan bakanlar 10 tane dişiye bir erkek tavşan bulundurmalıdır.

1 Yorum Yapılmış "Tavşan Çiftleşmesi"